Euskal Herriko Mugimendu Feministak mahai tekniko bat eratuko du Covi19k larriagotu duen zaintza krisiari aurre egiteko. Horretarako, 48 orduko epea emaren diogu Euskal eta Nafar exekutiboei gure proposamena onartzen ote duten baieztatzeko.
Azken gertaeren aurrean, Euskal Herriko Mugimendu Feministak agerraldi hau egiteko premia larria ikusten du; arduragatik egiten dugu, eta gure bizilagunen bizitza, gure bizilagun guztiena, axola zaigulako. Une honetan alarma egoera ezarri da, eta ixtea eta konfinatzea agindu da, baina ez dago gobernu neurririk erantzun kolektibo bat emateko; erantzun indibidualak baino ez dira eman. Gogorarazi nahi dizuegu ezetz, nahiz eta gure etxeetan konfinatuta egon, antolaketak kolektiboa izan behar duela; izan ere, dagoeneko ekimen komunitario asko sortzen ari dira.
Hala ere, urteetan hizpide izan dugun zaintza krisia agerian geratu da egunotan COVID 19 birusaren pandemiarekin, eta ez da irudikeria bat; are nabariagoa da, krisi horrek kolapsoa ekarri duelako. Ez da koiunturazko zerbait; zaintza krisia egiturazkoa da. Horregatik da beharrezkoa paradigma aldatzea, norbanakoaren autosufizientziaren sinesmenean oinarritutako eredu neoliberala aldatzea, eta behingoz bizitza erdigunean jartzea. Honezkero ez dakigu nola esan.
Ez dugu agerraldi hau egin soilik azaltzeko zer gertatzen den zaintzarekin; gure asmoa ez da egoera honetan oztopoak jartzea, baina hartzen ari diren neurri batzuek eragin diguten kezka adierazi behar dugu, uste baitugu krisi hau larriagotu dezaketela. Etxean geratzen gara konpentsazio ekonomikoko neurrien berri izan gabe (egongo balira), egoitzetan beste inor sartzea debekatu da baina ez zaigu azaldu mendekoak nola zaindu, ez dakigu zer gertatuko den osasunerako eskubiderik ez duten migratzaileekin, etxeko langile egoiliarrek etxeetan jarraitzen dute kutsatuak izateko arriskuan, indarkeriaren biktimak isolatuta geratzen dira eta erasotzaileengandik ihes egiteko aukerarik gabe. Jarrai genezake, baina gure ardura arriskuez ohartaraztetik haratago doa. Uste dugu beharrezkoa dela gizarte zibilarekin kontatzea, beti ahaztua den horrekin, hala nola langileen elkarteekin edo Gizarte Mugimenduekin, baita beste eragile batzuekin ere, elkar koordinatzeko eta bizitzen ari garen egoerari erantzun eraginkor eta eraginkor bat emateko. Eta gu, mugimendu feminista garen aldetik, prest gaude esertzeko, eta erantzun hori elkarrekin lideratzeko eta koordinatzeko.
Orain arte gure jendartea merkatuetan eta logika neoliberaletan zentratuta bizi izan da, eta orain egiaztatzen ari gara ez gaudela prestatuta bizitza, pertsonen bizitzak, babesteko.
Azken krisiak bereziki gogorrak izan dira herritarrentzat, batez ere pertsona zaurgarrienekin, osasungintzan eta zerbitzu publikoetan egindako murrizketen ondorioz; egoitzetan zein etxebizitzetan zaintzan lan egiten duten emakumeen egoera dementziala da, etxez etxeko zerbitzu publikorik ez dagoelako. Gizarte pobretuak kolapso sozial bati aurre egin behar dio orain, ez gaudelako krisi bio-eko-politiko hauei aurre egiteko prestatuak. Ez digu ezertarako balioko krisi honetatik ateratzeak berdin jarraitzeko, beharrezkoa da paradigma soziala aldatzea. Horrela bakarrik bizi ahal izango gara duintasunez. Mundua hori eskatzen ari zaigu oihuka: baina egoera honetatik aterako gara bakarrik logika kapitalista eta patriarkal horiek aldatzeko gai bagara, eta bizitza eta zaintzak erdigunean jartzeko gai bagara.
Mugimendu Feministak ez du agentzia politikoa beste norbaiten esku utzi nahi, ez dugu egingo. Gu gara zaintzari buruz dakigunak, eta krisi hau, pandemia deitzen dioten arren, zaintza krisi bat da. Estatuek eta gobernuek zainketen dimentsio estrukturala ikusteko dute ezintasuna kezkagarria da.
Lehen ere esan dugu. Prest gaude eragile politiko transzendental gisa dagokigun erantzukizuna gure gain hartzeko. Ez dugu ukatuko beldur garela, zalantzak ditugula eta zaurgarri sentitzen garela, baina Euskal Herriko Mugimendu Feministak ez dio ihes egingo zaintzekin, bizitzekin, emakumeekin eta genero disidenteekin eta gizarte osoarekin duen erantzukizun politikoari. Horregatik, Zaintza Koordinatzeko Mahai bat sortzeko eskatzen diegu Eusko Jaurlaritzari, Nafarroako Gobernuari eta Iparraldeko Euskal Elkargoari. Mahai horretan egon beharko dute, alderdiez eta sindikatuez gain, orain arte erabakiak hartzean baztertuta egon diren gizarte eragileek, hala nola mugimendu feminista eta langileen elkarteek: ezinbestekoa da zaintzarekin zuzenean lotutako kolektiboek eta eragileek parte hartzea, hala nola etxeko langileek, guraso elkarteek edo egoitzetako langileek. Eta mahai horren zeharkakotasuna eta kalitate teknikoa ziurtatzeko, Mugimendu Feministak ziurtatuko du zaintzaren, ekonomiaren eta medikuntzaren arloko adituek ere bertan parte hartuko dutela. Mugimendu Feminista presente egongo da bermatzaile zein parte gisa. Gure ustez, beharrezkoa da sozialki antolatzea, denon artean zaintzak antolatzeko, eta, aldi berean, ahotsik gabeko pertsonen beharrak agerian uzteko. Lan egiteko prest gaude.
Krisi honetatik aterako gara soilik elkarrekin ateratzen bagara: horretarako beharrezkoa daantolaketa soziala, eta botere publikoek onar dezatela interlokuzioa izatea benetan jendartearen eta bizitzaren iraunkortasunaren zein zaintzaren atzean gauden eragileekin, zeren, gainera, jendartea behetik mugiarazteko eta antolatzeko gaitasuna baitugu.
Beharrezkoa da gure ahotsa entzunaraztea eta, behingoz, Mugimendu Feminista solaskide baliagarritzat hartzea; izan ere, alferrik da politikariak eta erakundeetako ordezkariak martxoaren 8ko manifestazioetara joatea (egia esan baligute, ez genituzke deituko) edo argazkiak ateratzea egoera politikoa aprobetxatuz, gero ez badira gai izango guri ahotsa, solaskidetza eta erabakitzeko gaitasuna emateko. Egiten eta eskatzen ari garena erantzukizun politiko eta moraleko kontu bat da. Koordinatzeko eskaintzen ari gara gure burua, lan egiteko. Errealitatea onartzeko eta horren arabera jokatzeko unea da.
Krisi honetan errealitatea abiadura handian doa, eta ez dugu denborarik galtzeko; horregatik eskatzen diogu Urkulluren kabineteari 48 ordutan erantzun dezala gure proposamena onartzen duen ala ez. Era berean, interpelatutako gainerako eragileei ere (alderdiei eta sindikatuei) hala eskatzen diegu. Ezin gara geldirik eta zain geratu. Gure etxeetatik egingo dugu, bide telematikoetatik, eta mahai birtual horretan parte hartuko dutenen osasuna bermatuz, baina mahaia eratuko eta martxan jarriko da bai ala bai, zaintzak ezin direlako inoiz eten eta gure bizitzak jokoan daudelako. Kanpoan geratuko al zarete?
Ezin dugu amaitu joan den astean Euskal Herrian eraildako bi emakumeak gogoratu gabe. Kezkatuta gaude, badakigulako zoritxarrez indarkeria matxista ez dela etengo, ez dela berrogeialdian jarriko krisi honetan zehar; are gehiago, larriagotu ere egin daiteke. Hori ere mahai honetan jorratuko dugu. Euskal Herriko Mugimendu Feministak bere indar guztiak jarriko ditu honetan. Egoerak eskatzen duen mailan arituko gara. Zuen erantzunaren zain gaude, interpelazioa egin dizuegu. Bat eginda jardungo gara?