«Zer da herri zaintzailea?» galdera horri erantzuteko asmoz hausnarketa prozesua jarri du abian Udalbiltzak irailaren 19an. Bi dira saio horien helburuak: alde batetik, herri zaintzailea zer den eta zein ikuspegitatik eraiki behar den definitzea, eta bestetik, udal mailako esku-hartzeari begirako proposamena garatzea. Horretarako, Euskal Herriko luze-zabalean gaia jorratzen ari diren hainbat hautetsi, teknikari eta norbanako elkartuko dira.
Apirilera bitarte 8 lansaio egitea aurreikusi dira, hilean bat. Tartean izango dira pertsonen zaintzaz hitz egiteko bi saio, lurraldearen zaintzaz aritzeko beste bi eta zaintza gobernantzatik lantzeko beste bi. Prozesuaren emaitzak ezezagunak izan arren, oinarrizko bost ikuspegi ezarri dituzte premisa bezala: ekofeminismoa, antiarrazismoa, antikapazitismoa, adinkeria eza eta euskara. Hain zuzen, ideia horietatik abiatuta sakondu nahi da herri zaintzaileen gogoeta zabalean.
18 pertsonako lantaldea osatu da era iraunkor batean lan egiteko, eta Emagini egokitu zaio saioen dinamizazio lana. Baina analisien bideratzeaz harago, prozesuaren diseinu fasean ere zuzenean parte hartu dugu, eta baita emaitzen sistematizazioan ere. Espero dugu hasierakoa besteko interesgarria izatea azkeneko emaitza.
Maiatzaren 24ean, ‘Interkooperazio feminista, zertarako eta zergatik?’ jardunaldiak antolatu zituen LARRUTIK sareak Hernanin. Proiektu kooperatiboetako eta bestelako erakundeetako 120 kide inguru batu ginen bertan, elkarlanaren eta saretzearen garrantziaz hausnartzeko.
Biteri Kultur Etxean hasi zen eguna, mahai-inguru nagusiarekin, eta ondoren lau tailerretan banatu ginen, Kulturarteko Plaza Feministan. Lanketak egiteaz gain, elkarrekin egoteko eta gozamenerako espazioak ere izan genituen, bakarrizketa eta solasaldi musikatu batekin.
“Haz ‘compitas’, no compitas”
Zaila da merkatu kapitalista batean alternatibak sortzea. Merkatu horrek arau zehatz batzuk ditu eta, besteak beste, elkarren arteko lehia sustatzen du. Interkooperazio feministak, gainontzeko proiektuak lehiakide gisa irudikatu ordez, elkar laguntzeko aukera gisa ikusten ditu, denontzako lan eta bizitza duinak lor ditzagun.
Tamalez, LARRUTIK sareko kideok mahai-inguru nagusian aipatu genuen moduan, erreferente falta handia dago oraindik, eta erreferenteak sortu eta ezagutu nahian ari gara. Horregatik gonbidatu genituen Katalunian interkooperazio feminista sustatzen ari diren eragileak.
“Ekonomia sozialaren eremua oso maskulinizatua dago ikusgarritasunari dagokionez, eta horregatik da garrantzitsua interkooperazio feminista espazioak sortzea”, aipatu zuen Amanda Alexanianek, Almena kooperatiba feministako kideak.
Almenak Cercle d’economies feministes eta Red de transiciones feministas sareetan parte hartzen du, eta espazio horien garrantziaz hitz egin zuen Amandak: “Guk beste ikuspegi batzuk jartzen ditugu mahai gainean; adibidez, aurrekontuak aurkezteko garaian, pedagogia egiten dugu ordu erreproduktiboen garrantziaren inguruan”.
“Feminista izateak penalizatu egiten gaitu, oso astunak garelako. Erosoagoa da Martxoaren 8an eta Azaroaren 25ean soilik feministak diren enpresekin elkarlanean aritzea”, zioen Blanca Valdivia Gutierrezek. Blanca Col·lectiu Punt 6 kooperatibako kidea da eta La Insòlita sarean parte hartzen dute. Kataluniako sare hori bederatzi proiektuk osatzen dute eta ekonomia sozialean eta administrazio publikoan eragin politiko feminista sustatu nahi dute.
Sare bereko partaide da ere La Creatura proiektua. Bertako kide den Arba Arellano Arnedok balioan jarri zuen interkooperazio feminismorako espazioak sortzea: “Beste era batean lan egiteko eta elkarrekin ekonomia feministaren oinarriak erdigunean jartzeko ahalegin kolektiboa da”.
Izan ere, interkooperazio feministak ekonomia feministatik edaten du zuzen-zuzenean. Horren inguruko testuinguru teorikoa Mirene Begiristain Ekonomian Doktoreak eman zuen: “Ekonomia feminista eta genero ekonomia nahasten dira askotan. Ekonomia feminista lana beste modu batean ulertzean datza”.
Gure helburua ez da hobeto produzitzea, hobeto bizitzea baizik. Horrek etengabeko talkak eragiten ditu bizitza eta lanaren artean, nahitaez merkatu kapitalistaren baitan mugitzen garelako. “Noraino deskonektatu gaitezke kapitalismotik eta merkantilizaziotik?”, hausnartu zuen Mirenek.
Amaieran LARRUTIKeko kideok aipatu genuen moduan, utopikoak izatera kondenatuta gaude. Eskerrak ematen dizkiogu mugimendu feministari, handik inspiratu eta edaten dugulako, guk gure eremuan ekiteko. Desobedientzia eta erresistentzia kolektiboa bultatu behar dugu, etorkizunean beharko dugulako.
Eremuz eremu, interkooperazioa aztertzen
Mahai-inguru nagusiaren ondoren, lau tailer eskaini genituen, interkooperazioa eremu ezberdinetatik aztertzeko asmoz.
Kulturarteko Plaza Feministako aretoetako batean, interkooperazio feministaren aukerak aztertzen aritu ziren. Elkarlan eta elkarlaguntza espazioak sortzeak zertan lagun gaitzaken landu zuten, Emagin eta Harago taldeen dinamizazioarekin. Halaber, interkooperazio feministarako espazioak eremu ezberdinetan sortzeko erronken inguruan hitz egin zuten.
Beste gela batean, amatasunek proiektu kooperatiboetan duten eragina aztertu zuten. Artaziak eta Farapi Kooperatibek proiektu kooperatiboen arteko elkarrizketa-saioak bideratu dituzte azken hilabeteotan, amatasunaren gaiari heltzeko. Tailer horretan, prozesuan zehar egindakoa azaldu zuten eta informazioa osatu zuten elkarrekin, honako galderen inguruan: Zer nolako eragina izan dute amatasunek gure proiektu kooperatiboetan? Zer nolako tresnak ditugu horri aurre egiteko? Nola bizi izan ditugu amatasunak gure proiektuetan?
Aldi berean, barne-araudi feministen inguruko lanketa egin zuen beste talde batek. Kooperatibek haien barne-araudietan ikuspegi feminista txertatzeko azterketa egiten aritu da Farapi, eta tailerrean horren inguruko gogoeta nagusiak partekatu zituzten. Halaber, Almenako Amandak haien esperientzia partekatu zuten, barne-araudi feministen gaian bete-betean murgilduta daudelako.
Azkenik, instituzioekiko harremana arakatzeko tailerra egin zuten gainontzeko partaideek. Irule eta Parean elkarteek dinamizatu zuten, erakunde publikoekin harremanak eraikitzeko eta gure eta haien beharrak eta premiak amankomunean jartzeko. LARRUTIK sareko kide askok instituzioekin lan egiten dugu sarritan, kontratu zuzenekin, lizitazioen bitartez edo diru-laguntzen bitartez. Horietan ezartzen diren baldintzek eragin zuzena dute kooperatiben bizigarritasunean, eta horregatik Administrazioak eman ahal dituen aukerei eta mugei buruz hausnartu zuten elkarrekin.
Goizeko lanketen ondoren, Beatriz Eguizabalen bakarrizketaz gozatu genuen. Barre algaraka amaitu genuen eta, saretzen eta elkar ezagutzen jarraitu ahal izateko, elkarrekin bazkaldu genuen, Larrea hurbileko janari kooperatibaren eskutik.
Itxiera borobila Ines Osinagak eman zuen arratsaldean, solasaldi musikatu batekin. Bere musikaz gozatzeaz gain, kulturaren eremuan kooperatiba txikia izatearen esperientzia kontatu zigun. Gaur egun, Ines Osinaga Mauriziak Ez dau Iñor Hil kooperatibako kide da eta kultura beste era batean ulertzeko eta lanean ari dira.
LARRUTIK sareari buruz
LARRUTIK ekonomia Sozial Eraldatzaile Feministaren markoan lan egiten dugun kooperatiba eta elkarte sarea da. Oraingoz, eragile desberdinek osatzen dugu: Ara!Gorputz, Artaziakoop, Eihera, Emagin, Farapi, Harago, Irule, Juntura eta Parean.
Ekonomia feminista sustatuko duen zirkuitu ekonomikoa sortzea dugu amets eta helburu. Horrela, ekonomia feministak eskaintzen digun marko teoriko zein praktikoa gure gain hartzen dugu, barne zein kanpo mailan eragin nahi dugulako.
Askotariko eraldaketa feministak sustatu nahi ditugu: lana bizitzeko eta ez lanerako bizi, lan-baldintzak ikuspegi feministetatik definitu, merkatuan estandar feministak ezarri eta berriak sortu, interkooperazio feministan oinarrituko diren harremanak bultzatu, eraldaketarako lan egin eta ez sistema kapitalista heteropatriarkala birsortzeko.
[Jardunaldi hauek Gipuzkoako Foru Aldundiko Ekonomia Sustapeneko, Turismoko eta Landa Inguruneko Departamentuaren sustapen eta finantzaketari esker antolatu ditugu, besteak beste].
“Manosfera”, ingelesez “manosphere” (Man Sphere) ere esaten zaiona, ideia eta balio misogino eta antifeminista, estremista eta bortitzak nagusi diren lineako komunitate batzuk biltzen dituen terminoa da. Komunitate horiek gehienbat gizonek osatzen dituzte, eta honako ezaugarri hauek dituzte: emakumeen aurkako gorroto diskurtsoak sustatzea, arrazakeria, xenofobia, LGBTQ+fobia eta haien ideologiaren arabera “ahulak” edo “apalagoak” diren beste talde batzuekiko kritika.
Gainera, manosferak aurrekaririk gabeko informazioa eta ezagutza eskuratzeko aukera ematen die gazteei, baina beti Alt Right-aren (eskuin alternatiboa) joera oso nabarmenarekin.
Manosferak hainbat azpikultura eta talde biltzen ditu, bakoitzak bere sinesmen eta ikuspegiekin. Ezagunenak honako hauek dira: “incels” (nahi gabeko zelibatoa), “pick-up artists” (sedukzioaren artistak), “men ‘s rights activists” (gizonen eskubideen aldeko ekintzaileak) eta “red pillers” (“pilula gorria” hartu dutenak, “The Matrix” filmaren erreferentzia, egia gordin eta desatseginaren errebelazioa sinbolizatzen duena). Talde horien ikuspuntuak berdinak dira gizonen nagusitasunari, emakumeen gutxiagotasunari eta pertsonen arteko harremanekiko eta, oro har, gizartearekiko frustrazioari buruz.
Talde horien ikuspuntuak berdinak dira gizonen nagusitasunari, emakumeen gutxiagotasunari eta pertsonen arteko harremanekiko eta, oro har, gizartearekiko frustrazioari buruz.
Beren ideiak oso argudio hauskorretan oinarritzen dira, baina jarrera irmo eta isekariaz defendatzen dituzte. Erakunde ez oso inpartzialen datuekin babesten dituzte, eta pseudozientziak erabiltzen dituzte justifikatzeko. Horrela, generoaren arabera bereizitako portaerak azaltzen dituzte pseudopsikologiarekin, kultura gertakariak pseudohistoriarekin eta gizon/emakumeen joerak ideia pseudobiologikoekin.
Garrantzitsua da jabetzea ideia horiek gure gizarteko gazteek jasotzen dituztela egunez egun.
Garrantzitsua da jabetzea ideia horiek gure gizarteko gazteek jasotzen dituztela egunez egun. Horren ondorioz, urtez urte, gizon gazteek feminismoa automatikoki arbuiatzen dute, eta horren aurrean erreakzionatzen dute. Kezkagarria da manosferako erreferenteen mezu eta argudio berberak zehazki nola erreproduzitzen dituzten ikustea, eta pedagogia feministatik ideia horiek desmuntatzea oso erraza den arren, feminismoarekiko arbuio eta gaitzespen sentsazioa geratzen da. Gainera, gero eta gehiago dira ideia horietan parte hartzen duten “red pill” emakumeak. Hezitzaile askoren ustetan feminismoarekiko mutilen eta nesken arteko polarizazioa adierazpen gorenera iritsi da, eta gero eta pertsona gutxiago daude feminismoaren alde.
Garrantzitsua da gure ikusmen eremuan manosfera behatzea eta zer gertatzen ari den jakitea honi aurre egin ahal izateko. Agian interesgarria litzateke pedagogia feministatik hori kontuan hartzea fronte nagusitzat.
Komunikazioa munduarekin lotzen gaituen zubia da, eta horrekin gogoetak eragin ditzakegu, estereotipoak desafiatu eta dena aldatzen jarraitu.
Baina ez da nahikoa hitzekin; izan ere, irudiak nagusitasun handia duen garaian bizi gara. Horiek horrela, uste dugu diseinu grafikoak gure ideiak talaia berrietara igotzeko aukera ematen digula, esangura berriak eta iruditeria berriak sortzeko aukera eskaintzen digula; izan ere, elementu bakoitza arreta handiz diseinatuta dago inspiratzeko, informatzeko eta, batez ere, ekiteko.
Emaginen, ikertu ez ezik, komunikatu ere egiten dugu. Pixel, hitz, kolore eta irudi bakoitzak, pertzepzioak aldatzeko, hesiak eraisteko eta berdintasunezko mundu bat eraikitzeko ahalmena duten neurrian, feminismotik gure ekarpena egin nahi dugu. Komunikazioa eta diseinu grafikoa gure ikerketak osatzen dituzten tresna indartsuak direla ulertzen dugu.
Horregatik, askotariko diseinu grafikoko eta komunikazioko zerbitzuak ere eskaintzen ditugu, momentuko beharretara egokituak.
Manifestu honen bidez, LARRUTIK Interkooperazio Feminista aurkeztu nahi dugu, Ekonomia Sozial Eraldatzaile Feministaren markoan lan egiten dugun kooperatiba eta elkarte sarea.
Ekonomia feminista sustatuko duen zirkuitu ekonomikoa sortzea dugu amets eta helburu. Horrela, ekonomia feministak eskaintzen digun marko teoriko zein praktikoa gure gain hartzen dugu, barne zein kanpo mailan eragin nahi dugulako.
Askotariko eraldaketa feministak sustatu nahi ditugu: lana bizitzeko eta ez lanerako bizi, lan-baldintzak ikuspegi feministetatik definitu, merkatuan standar feministak ezarri eta berriak sortu, interkooperazio feministan oinarrituko diren harremanak bultzatu, eraldaketarako lan egin eta ez sistema kapitalista heteropatriarkala birsortzeko…
Baina baita bizitzako eremu ezberdinetan eragin ere; ez bakarrik gure barne dinamiketan, baizik eta parte hartzen dugun espazio sozioekonomikoetan ere bai.
Beraz, eraldaketa era zabalean ulertzen dugu: intzidentzia politiko-kultural zuzenarekin lotuta dauden ekintzez gain, tokiko prozesuak, beste eragile batzuekin ditugun harremanak, edota gure arteko saretzea ere ditugu langai.
Horretarako, errealitateari zein ditugun harreman sozioekonomikoei modu kritikoan begiratuko diogu; baina baita hausnarketa eta etengabeko berrazterketaren bidez, gure baitako dinamikak ere arakatu nahi ditugu. Are gehiago, gure burua nahiz gizarteko beste eragileak ere interpelatzea dugu helburu.
Lurraldetasunari dagokionez, tokian toki eta zero kilometroan sinesten dugu, alegia, elkarreragin esparru logikoetan mugitzen garela. Sinesten dugu, eredu hau esportatu, errepikatu eta moldatu daitekeela, tokiko behar eta ezaugarrien arabera. Askotariko Larrutik ezberdinak egon daitezkeela pentsatzen dugu. Horregatik, Euskal Herri mailako koordinazio eta saretzeari garrantzia berezia ematen diogu.
Hala, LARRUTIK helburu, oinarri eta proposamen hauekin jaio da:
• Ekonomian ikuspegi feministatik jardutea.
• Bizitza-zaintza-gorputzak erdigunean jartzea.
• Saretuta egotea, lehiatik atera eta elkarlanean aritzeko.
• Ezagutza partekatu eta elkarrekin hausnartzen eta probatzen jarraitzeko sarea izatea.
• Euskaratik lan egitea.
• Merkatuaren hazkunde etengabearen aurrean, txikitasunetik abiatzea.
• Lan baldintzak eta, ondorioz, bizitzak hobetzearen alde borrokatzea.
Larrutik gara, egindako lanak laztutako azaletatik hitz egiten dugulako. Pilatutako orduek, larrua ondu digutelako; bizitakoen orbainek indar eman digutelako; sarri, larrua jokatu dugulako gure bizi proiektuekin eta konturatu garelako, larru-lagunez biltzea ezinbestekoa dela aurrera egiteko. Larrugorritan utzi nahi gaituen sistema kapitalista honen aurrean gure larruazalak ateratzen ditugu aurrera, nazkatuta gaudelako gure pausu bakoitza larrutik ordainduko dugula entzuteaz. Horregatik guztiagatik, larruduraz beteriko azal multzoa garelako, badakigu nondik eta nora hitz eta ekin nahi dugun. LARRUTIK.
Larrutik Interkooperazio feministarako sarea publikoki aurkezteaz gain, datorren MAIATZAREN 24ean egingo dugun INTERKOOPERAZIO FEMINISTAREN JARDUNALDIAren berri eman nahi dizuegu. Maiatzaren 24an, ostiralarekin izango da eta Hernaniko Kulturarteko Plaza Feministan. Ekonomia feminista izango dugu hizpide eta hausnarketarako gai. Aurrerago emango dugu egitaraua eta izen ematearen berri, baina oraingoz, gorde data!
Sarearen lanaren berri izateko, jarraitu LARRUTIK sare sozialetan:
Webgune honek berezko eta hirugarrenen cookie-ak erabiltzen ditu nabigazioa optimizatzeko eta lan analitikoak egiteko. Informazio gehiago nahi izanez gero, gure Cookie politika irakurri dezakezu.OnartuUkatuCookie politika
